انگور های سردرود
اوزومون طب عالمینده مخصوص بیر یئری واردیر .اوزومون غوراسین ،قوروسون و دوشابین آذربایجانین باشقا منطقه له ریله برابر سردری منطقه سینده ده استفاده اولونور. اگر اوزوم لرین ایستسک یئتیشن زمانین ترتیبینن سایاق اونجه خلیلی سونرا دیزماری و کیشمیش و بقیه سی شهریور آییندا یئتیشرلر .
قوروتمالی اوزوملری مئهر آیینا اون گون قالاندا بیر تمیز یئر کی ورزنه دئییلر، سریب و قورودارلار .
آذربایجان منطقه سی باغلاریله مشهور اولدوغونا گوره اوزوم میوه سی اسکی زماندان بو منطقه ده اوزونه مخصوص بیر یئر آچیبدیر .نئجه کی سردرینین اوزومو مخصوصا شانی اوزومو آذربایجان منطقه سینده خاص بیر آدیله دئییلیر .
تاسفله یاخین گئچمیش ایللرده وطنیمیزین باغلارینین آرادان گئدمسینه شاهیدیک . بو بویوک گنجینه نی گلجک نسیللره ساخلاماق بیزه بیر بورج دور .
اوزوم لرین سایی سی:
1 -ملیکی : بو نوع اوزوم چوخ یئملی اولار . گیله لری آغ رنگلی و اوزون اولوب قابیغی قالین و توخوملاری ایسه ایری دنه دیر .
2و3و4) -آغ دیزماری ، قیرمیز دیزماری وخال لی دیزماری : چوخ شیرین هابئله دادلی بیر اوزوم دور. اوزون دنه لی اولوب خلیلی اوزومو یئتیشن زامان یئتیشر .اگر یئتیشندن سونرا مو اوستونده قالا ،تیرتامادان قورویوب یئملی اولار . قالین قابیخلی اولدوغونا گوره ایچی گورونمز . بو نوع اوزومون قورودولموشونا فخری ده دئییلر .
5) اسکری : چوخ دادلی و سولو بیر اوزوم اولوب مجازی ایسه سرین دیر. بیر سیرا یئر لرده خصوصیله سردری منطقه سینده آزالما (صبحانه)سفره سینده خاص بیر یئری اولار .آغ رنگیلی اولوب کی یاشیل رنگه ماییل دیر و اوزون گیله لری اولار. قابیغی قالین اولدوغونا گوره چوخ گوزل و یاخشی قوروسو چیخار .موندان بئله سرده ری تبریزه یاخین اولدوغونا گوره بو نوع اوزومدن آز اولار نییه کی قورودمالی اوزوملرین بو منطقه ده آزاراق یئری وار . بو اوزوم قورویاندان سونرا ساری رنگه چالار . بیناب و ملیک کندی طرفلرینده چوخ اولار .
6و7و8) -آغ الحقی ، قیرمیز الحقی وابلاغ الحقی : گیله لری گیرده و بویوک اولار بو اوزومون مووی چوخ حساس بیر آغاج اولار نییه کی اگر گوج سوز یا سوسوز اولا گیله له رین آنا بالا ائیلر . شیرین و گوزل اولدوغونا گوره آذربایجان منطقه سینده مجلیسلرده چوخ ایستفاده اولونار .
9و10و11) -آغ شیرازی و قیرمیز شیرازی وخال لی شیرازی :اوزون گیله لی و قالین قابیخلی دیر . بو موون آغاجی چوخ گتیرن اولوب خلیلی اوزوموندن سونرا یئتیشر و تئز یئتیشدیغینا گوره قوروسو چیخماز .
12و13) -آغ تبرزه و قیرمیز تبرزه : تبرزه آذربایجان منطقه سینده شیرینلیک علامتی دیر . مثلا تبرزه اریک ، تبریزه امروت و تبرزه اوزوم . بو اوزوم چوخ شیرین و دادلی دیر .قابیغی قالین اولدوغونا گوره قوروسی چیخار. ایستی طبعیلی ودوائی دیر .منطقه نین ایناملارینا گوره اگر بیر گیله قولاغا قویسان قولاق سانجیسین آلار . بو اوزومون آغاجی آز گتیرن دیر و اوزون ده نه لری اولار. تبرزه اوزومو قورا زمانیندا دا شیرین اولار بونا اساس بو اوزومون قوراسی چیخماز .
14و15و16) -آغ صاحیبی ، قیرمیز صاحیبی و ابلاغ صاحیبی : شیرین و گوزل اولدوغونا گوره مجلیسلر ده و قوناقلیقلاردا اوزونه خاص بیر یئر آچیبدیر. بو اوزوم گیرده دنه لی و توخوملو دور. قابیغی او قدر نازیکدیر کی آغیزدا بئله بللی اولماز .
17و18) -گلین بارماغی ( اوزون گیله )و گلین بارماغی (قیسا گیله ): چوخ یئملی بیر اوزوم دور. آغ رنگلی و توخوم لاری ایری ده نه اولار. بو اوزوم چوخ نازیک قابیخ و سولودور اونا گورده قوروسو چیخماز. بو موون آغاجی چوخ گتیرن اولار . گلین بارماغینین قیسا گیله سینه بعضی یئرلرده تولا گوز ده دئییلر.
19و20) -آغ شانی و قارا شانی : قالین قابیخلی بیر اوزوم دور بونا گوره ده قوروسو چیخار. سویی قیرمیزی اولار. گیرده گیله و توخومو ایری دیر. اصلی شانینین توخومی بیر ده نه اولوب و شانی شیرینلیگی هئچ اوزومده اولماز .
قارا شانی ایکی نوع اولار: بیر نوعی ایری گیله اولوب سولو اولار و ایکینجی نوعی کیچیک گیله اولوب واتلی اولار.
21و22) -آغ سیخ آپوس و قارا سیخ آپوس : سالخیملاری چیچیک اولوب گیله لری کیپ اولار . توخومی مازی کیمی گیرده اولار. سویو شانینین عکسینه آغ اولوب و قوروسودا چیخماز . سولو اوزومدور آما شیرین اولمادیغینا گوره معمولا باغلاردا خزل وقتینه تک قالار .
23و24) -آغ جیغ جیغا و قارا جیغ جیغا : نارین و گیرده گیله لری اولار. سویونون گوزل رنگ اولدوغونا گوره تورشویا بیر نئچه سالخیم سالارلار . بو اوزومون آغاجی چوخ گوج لی و چوخ گتیرن اولوب گئج قوجالار .قارا جیغ جیغا ایکی نوع اولار:ایری گیله کی دنه لری نارین اولوب وتورشویا چوخ استفاده اولونار. کیچیک گیله کی دنه لری بویوک اولوب وسیرکه یه استفاده اولونار.
25و26و27) -آغ کیشمیش ، قیرمیزی کیشمیش و توخوملو کیشمیش : کیشمیش، اوزوملرین شاهی دیر نییه کی منطقه میزده هم قوروسوندان هم یاشیندان فایدالانیب او بیری مملکتلره صادیر ادیلیب ارز گتیرن دیر . بو اوزوم هئچ زمان خراب اولماز نیه کی قالانلارین دا دوشاب آدینا استفاده اولونار . گیرده گیله و نارین اولار .منطقه میزده چوره گینن و خصوصا صبحانه لره چوخ یئییلر . آغاجی چوخ گتیرن و سوسوزلوغا دوزن اولار . کیشمیش قورویاندان سونرا رنگی قیزارار .
28) لعل بی دانه : شیرینلیکدن لعل بی دانه آد قویولوب. چوخ گتیرن و نازیک قابیخ دیر. گیله لری نه اوزون دور نه قیسا یعنی گلین بارماغیندان قیسا و کیشمیشدن اوزون دور . توخ قیرمیزی رنگ ده اولوب سویی آغ اولار . گیله لری گیردکان کیمی ایری اولار .
29و30) -آغ قیزیل و قیرمیزی قیزیل : بیر آز اوزون گیله اولوب شیرین اولار. گوزللیگینه گوره مجلیسی بیر میوه دیر. قابیغی قالین اولدوغونا گوره قیشا کیمین میلاخ دا قالار . چوخ گتیرن بیر آغاجی اولار .
31و32) -آغ خلیلی و قارا خلیلی : نازیک قابیخ بیر اوزوم دور . آغینین گیله لرینین چوخو اوزون اولار .قاراسینین گیله لرینین چوخو گیرده اولار . اوزوملرین نوباریدیر یعنی تئز یئتیشر. قوروسودا چیخماز . آغ خلیلی ایکی نوع اولار:اوزون سالخیم کی گیله لری آنابالا اولار وقیسسا ساخیم.
33- گئچی امجگی : قارا رنگلی بیر اوزوم دور. چوخ شانییه بنزر آمان گیله لری شانیدن اوزون دور .شیرین بیر اوزوم دگیل
34- انتاب : گئچی امجگی کیمی بیر اوزوم دور ولی چوخ شیرین و یئملی دیر .
35- گزن دائی : قارا رنگلی بیر اوزوم دور. تاکیستان طرفلرینده چوخ اولار شیرین و یئملی دیر . قالین قابیخلی دیر و کیشمیش اوزومو وقتی یئتیشر .
36و37) -آغ تولا گوز و قیرمیزی تولا گوز : گیرده گیله لی بیر اوزوم دور. قابیخلاری نازیک دیر و اونا گوره ده قوروسی چیخماز .
38- دوده : سیخ آپوس کیمی دیر اما گیله لری نارین و بیر بیرینه چوخ کیپدیر. ایکی نوع اولار ایری دنه ونارین دنه.
39و40) -آغ رازیقی و قیرمیزی رازیقی : گیله لری نه اوزون دور نه گیرده .قابیغی نه نازیک دیر نه قالین .نیسبت یئملی بیر اوزوم دور و قوروسو معمولا چیخار .
41و42) -ارکک قئیسنجی و دیشی قئیسنجی : ارکگینین گیله لری ایری اولوب ولی آز گتیرن و کیپ اولار .حال بو کی دیشینین گیله لری گیرده و نارین اولوب چوخ گتیرن اولار . قابیغی قالین وآسمالی دیر.
43و44) -آغ ناردانا و قارا ناردانا : بو اوزومون گیله لری گیرده دیر کی آغلاردا توخومو گورونر ولی قارالاردا توخومو گورونمز . توخومی نار توخومی کیمی اولار . گیله لری نارین وکیپ وقوزا قوزا دیر.
45و46) -آغ حسینی و قارا حسینی : بو اوزوم شانی کیمیدیر فقط توخومی بویوک اولار . شیرینلیگی شانی اوزوموندن آزدیر. قابیغی شانیده ن نازیک دیر .
47و48) -آغ تورشک و قیرمیزی تورشک : گیرده گیله لی بیر اوزوم دور. یتیشندن سونرا دا تورش اولار . بیزیم منطقه میزده چوخ قورا سویونا ایستفاده اولونار.
49- علی بابا: گیرده گیله بیر اوزوم دور آغ رنگیلی دیر الحقی اوزومونه بنزر توخوملاری ایری دیر. بو اوزوم گونئی ماحالیندا چوخ اولار . سرده ری منطقه سینین اوزوملرین دن سونرا یئتیشیب بازارا گلر .
50) دانا گوز: آچیق قیرمیزی یه چالان بیر اوزوم دور وگیله لری ایری اولار.
51) اینک امجگی : قارا رنگلی بیر اوزوم دور. گیله لری کیشمیشدن بیراز اوزون اولوب وچوخ شیرین دیر.
منبع : میدانی تحقیق اولدوغونا گوره آشاغادا گلن باغچیلاردان مصاحیبه اولونوب :
حسین قابلنژاد ، 20/6/1381سرده ری
کربلائی بشیر افکاری 30/6/1381 سرده ری
حسن ارشاد پور 3/2/1382 سرده ری
اسلان عمی 19/1/1386 سرده ری
ساغولون .واقعا الروز اغریماسین .
یه سوال قدیم تو باغ پدر بزرگ من یجور انگور خیلی ریز قرمز بود اسم اون انگور میدونین چیه؟ فکر کنم هم شاید یه چند تا نارس میآورد ریز میشد کلا انفهمدم ینوع خواص بود یا انگور نارس میشد اونقدر ریز میشد چون وسطش سلخیم دانه های بزرگ هم بود.